Les Uns et les Autres

Klassiek in het Filmhuis. Claude Lelouchs digitaal gerestaureerde portret van de belevenissen van vier muzikale families voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog maakte bij verschijning in 1981 grote indruk, vooral door de finale met de wervelende choreografie bij Maurice Ravels Boléro.

Claude Lelouchs digitaal gerestaureerde portret van de belevenissen van vier muzikale families voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog maakte bij verschijning in 1981 grote indruk, vooral door de finale met de wervelende choreografie bij Maurice Ravels Boléro. Claude Lelouch (1937) – die met François Truffaut, Jean-Luc Godard en Louis Malle tot de gezichtsbepalende regisseurs van de Franse naoorlogse cinema behoort – kreeg voor zijn tweeëntwintigste lange speelfilm maar liefst vier César-nominaties; op het Cannes Film Festival draaide Les uns et les autres in de competitie en won het de Technische Grote Prijs (beste geluid).

De film volgt de levens van vier muzikale stellen en hun kinderen tussen 1936 en 1980, het jaar waarin de Amerikaanse Glenn en Suzan, Simon en Anne uit Parijs, de Duitse Karl en Madga en het Russische koppel Boris en Tatjana elkaar treffen op een UNICEF-gala. De muziek is wat de personages – werkzaam in de jazz, het variété, de klassieke muziek en het ballet – verbindt, ondanks de grote verschillen in levensloop. De liefde voor de muziek brengt alle personages bij elkaar in de wervelende finale, met een door Maurice Béjart gechoreografeerde opvoering van Ravels Boléro.

Net als in Toute une vie (1974) en het latere Les misérables (1995) is de Tweede Wereldoorlog het scharnierpunt in Lelouchs vertelling. De half-joodse regisseur, die opgroeide onder de bezetting, laat dit thema vaak terugkomen in zijn films: in Les uns et les autres treedt een van de protagonisten op voor de nazi’s, een ander wordt afgevoerd naar het concentratiekamp. Les uns et les autres – met James Caan, Fanny Ardant en Geraldine Chaplin in de hoofdrollen – is een van muziek, dans en levensdrift vervulde historische sage die ons van de politiek roerige jaren dertig via WOII en de Algerijnse oorlog naar het heden brengt.
De film ademt muziek, de dialogen zijn beperkt; de dramatische kracht van Lelouchs ode aan het leven rust voor een belangrijk deel op de – tijdens het draaien opgenomen – score van Michel Legrand en Francis Lai. De laatste schreef de muziek voor de meeste van Lelouchs films. Claude Lelouch maakte op zijn dertiende al zijn eerste korte film, Le mal du siècle, die hem een prijs opleverde op het Cannes Amateur Film Festival. In 1960 volgde zijn eerste lange speelfilm Le propre de l’homme – geen groot succes – die werd gevolgd door veelgeprezen titels als Un homme et une femme (1966, winnaar van twee Oscars en een Gouden Palm), Toute une vie (1974), La belle histoire (1992) en Les misérables (1995). Lelouch (‘Hoe meer films ik zie, hoe meer ik van Franse films hou’) regisseert niet alleen, voor de meeste van zijn films treedt hij ook op als producent, scenarist en soms ook als cameraman.

De digitale restauratie (2K) van Les uns et les autres werd uitgevoerd door de teams van Eclair Group onder (gedeeltelijke) supervisie van Claude Lelouch. De restauratoren hadden de beschikking over het 35mm-cameranegatief en een interpositief, beide in kleur. Krassen, kabels, regen en andere slijtageplekken zijn behandeld evenals als geluidslekken en andere beschadigingen op de magnetische geluidsband.

“… a visual masterpiece of love, music and life…”